Lonen blijven stijgen. Werkgeversorganisatie AWVN uit zorgen.
12-06-2023
51
In mei 2023 kwamen nieuwe loonafspraken uit op gemiddeld 8,2 procent. Dat meldt werkgeversorganisatie AWVN in haar cao-maandbericht over mei. Daarmee is mei 2023 de 16e maand op een rij waarin de lonen stijgen.
AWVN, namens veel werkgevers bij onderhandelingen betrokken, is bezorgd over het huidige hoge niveau van de loonafspraken.
Volgens AWVN is het huidige hoge niveau van de loonafspraken reden tot zorg. Veel bedrijven kunnen hun stijgende kosten niet doorberekenen. Volgens de werkgeversvereniging zullen de huidige percentages veel bedrijven dwingen kostenbesparende maatregelen te treffen om concurrerend te blijven. AWVN roept de vakbonden op een nieuwe balans te zoeken in de cao-onderhandelingen en daarbij ook langetermijneffecten mee te wegen.
In mei werden 38 cao-akkoorden afgesloten voor 170.000 werknemers. Dat zijn normale aantallen. In totaal zijn in 2023 204 nieuwe cao’s afgesloten. Die gelden voor 1,7 mln. werknemers. In de rest van dit jaar lopen 214 cao’s af voor 1,2 mln. werknemers. De gemiddelde loonafspraak in 2023 is nu 7,3 procent.
Het AWVN-looncijfer geeft aan wat werknemers die onder de betreffende cao’s vallen in de komende 12 maanden aan loonsverhogingen kunnen verwachten. De periodieke cao-cijfers van het CBS kijken terug op de realisatie van de gemaakte cao-afspraken.
Kerncijfers
| Loonafspraken mei, gemiddeld | 8,2% | ||
| Loonafspraken kalenderjaar 2023, gemiddeld | 7,3% | ||
| Loonafspraken kalenderjaar 2022, gemiddeld | 3,8% | ||
| Loonafspraken kalenderjaar 2021, gemiddeld | 2,1% | ||
| Laagste maandgemiddelde afgelopen jaren | 1,7% in november 2020 | ||
| Aantal nieuwe cao-akkoorden in mei 2023 | 38 | ||
| Gemiddeld aantal nieuwe cao-akkoorden in maand mei | 39 | ||
| Aantal aflopende cao’s in 2023 | 418 voor 2,9 miljoen werknemers | ||
| Aantal vernieuwde cao’s die in 2023 ingaan | 204 voor 1,7 mln. werknemers | ||
| Aantal openstaande cao’s op dit moment (expiratie in 2023) | 214 voor 1,2 mln. werknemers | ||
| Aantal openstaande cao’s op dit moment (expiratie in 2022) | 40 voor 9.000 werknemers |
Analyse
De vanaf begin 2021 oplopende trend in de hoogte van loonafspraken is in mei verder doorgetrokken. Het niveau van de afspraken is historisch hoog en sinds de jaren zeventig niet voorgekomen. Het onderliggende patroon in de onderhandelingen volgt wel een normaal patroon: na gunstige economische berichten volgen, met een vertraging van een jaar of meer, stijgende loonafspraken.
De huidige gemiddelde niveaus van de loonafspraken zijn aanleiding voor zorg onder economen. Zo waarschuwde De Nederlandsche Bank al een aantal malen voor een loon-prijsspiraal als gevolg van te hoge loonstijgingen.
Die zorg wordt volgens AWVN versterkt door de huidige dynamiek in de onderhandelingen, die zich kenmerkt door relatief veel arbeidsonrust en verharde verhoudingen tussen werkgevers en vakbonden.
Het cao-seizoen in één oogopslag
Aantal afgesloten akkoorden en gemiddelde afgesproken cao-loonstijging per afsluitmaand (exclusief incidentele loonsverhogingen).
