Skip to content

Inspectie SZW ziet toename onderbetaling en arbeidsuitbuiting

Inspectie SZW ziet toename onderbetaling en arbeidsuitbuiting

Het gaat goed met de Nederlandse economie en de werkloosheid loopt terug. De keerzijde van deze ontwikkeling is de groei van het aantal oneerlijke praktijken op de arbeidsmarkt.

Dat blijkt uit het jaarverslag 2018 van de Inspectie SZW.

Goedkope arbeid
In 2018 nam het aantal schijnconstructies en misstanden toe, waarbij werkenden ernstig financieel werden benadeeld of zelfs uitgebuit. Inspecteur-generaal Marc Kuipers: “Er komen helaas meer klachten over onderbetaling. Maar ook over werkgevers die zonder vergunning buitenlandse werknemers aan het werk zetten. We zien in een aantal sectoren een voortdurende zoektocht naar het goedkoper maken van arbeid. De prijsvechters op de arbeidsmarkt.” Eerlijk werk > lees verder

Het afgelopen jaar heeft de Inspectie SZW bij meer dan de helft van de inspecties overtredingen geconstateerd op het gebied van gezond, veilig of eerlijk werk. Bij de herinspecties bleek dat regels veel beter werden nageleefd, variërend van 70 tot bijna 90 procent van de gevallen.

Tijdens inspecties in de scheepsbouw zijn 56 onderzoeken afgesloten. Hierbij waren 94 werkgevers betrokken. Bij 39% werden overtredingen aangetroffen. Iets meer dan de helft had betrekking op de Wet arbeid vreemdelingen. Bij de meeste controles werd samengewerkt met ketenpartners zoals de Koninklijke Marchaussee, de Zeehavenpolitie, de dienst Infrastructuur van de Nationale Politie en de Inspectie Leefomgeving en Transport (pag. 35).

Malafide uitzendbureaus
Bij zo’n 70% van de controles zijn overtredingen aangetroffen. Zowel bij de onderzoeken die de Inspectie samen met de Belastingdienst en Uitvoeringsinstituut

Huisvesting arbeidsmigranten als verdienmodel
Werknemersverzekeringen (UWV) heeft uitgevoerd als bij eigen onderzoeken. Hierbij is ook aandacht besteed aan gedwongen en/of slechte huisvesting. Malafide uitzendbureaus zien de huisvesting van buitenlandse werknemers tegen te hoge kosten steeds meer als een verdienmodel (pag. 36).

Meer arbeidsongevallen
Werknemers raken steeds vaker betrokken bij ernstige ongevallen op het werk. Het aantal meldingen van een arbeidsongeval is met vier procent gestegen van 4212 in 2017 naar 4368 in 2018. Vorig jaar vielen bij 70 arbeidsongevallen 71 dodelijke slachtoffers, een stijging ten opzichte van de 54 dodelijke slachtoffers die vielen bij ongevallen in 2017. De meeste van deze fatale ongelukken vonden plaats in de sectoren bouw, vervoer en opslag, handel en industrie. Veilig werken > lees verder

Toename aantal klachten
Het aantal klachten dat bij de Inspectie SZW werd gemeld steeg van 7100 in 2017 naar 7633 in 2018. De klachten gaan grotendeels over oneerlijk werk zoals onderbetaling of over werknemers die niet in Nederland mogen werken, maar dat wel doen.

De toenemende krapte op de arbeidsmarkt leidt tot het inhuren van meer buitenlandse arbeidskrachten en het risico van illegaal werkenden. Groepen die kwetsbaar zijn voor onderbetaling, slechte arbeidsomstandigheden en soms ook arbeidsuitbuiting. Mensen die bereid zijn om lange dagen te maken tegen veel te lage uurlonen. Die hoge vergoedingen betalen voor slechte leefomstandigheden en afhankelijk zijn van hun werkgever.

Sommige werkgevers proberen via schijnconstructies de kosten van arbeid te verlagen. Vaak zoeken zij via complexe en internationale constructies de randen van de wet op of gaan daar bewust overheen. Ook bedenken werkgevers legale, maar onwenselijke constructies waarvan werknemers de dupe zijn.

In 2018 heeft de Inspectie SZW onder meer onderzoeken ingesteld in de hotelschoonmaak. Daar bleken arbeidstijden niet te kloppen en er werd onderbetaald. Eén schoonmaakbedrijf kreeg voor deze misstanden een boete van 160.000 euro.

Ontduiking cao-bepalingen
Verder heeft de Inspectie SZW diverse constructies onderzocht bij het niet naleven van cao-bepalingen. Doordat werkgevers werknemers via bijvoorbeeld contracting lieten werken, krijgen zij een lager loon dan zij volgens de cao moeten krijgen. Dit komt onder meer voor in distributiecentra, bij pakketbezorgers en installateurs.

In de bouw en transport heeft de Inspectie onderzoek verricht naar constructies met postbus- en payrollbedrijven in het buitenland. Sociale partners konden met de uitkomsten van deze onderzoeken juridische procedures starten. Daardoor zijn constructies gestopt, hebben ‘uitzendkrachten’ vaak alsnog het hogere cao-loon ontvangen, en zijn voor circa 2 miljoen euro schikkingen getroffen met werkgevers.

In de scheepsbouw zijn 162 Roemeense werknemers schadeloos gesteld. Zij krijgen nu hetzelfde loon als hun Nederlandse collega’s. Ook zal de scheepswerf het werk niet meer tegen te lage prijzen aanbesteden.

Aanpak criminele werkgevers
Er waren in 2018 138 zaken in behandeling waarbij een vermoeden van arbeidsuitbuiting was. Een karakteristieke situatie is dat arbeidskrachten in het land van herkomst geronseld worden, met schulden worden opgezadeld, geïsoleerd en geïntimideerd worden om vervolgens onder slechte arbeidsomstandigheden lange werkweken te maken. De betaling is minimaal en soms ontvangt men helemaal geen loon.

In totaal zijn samen met partners 47 werkgevers geïnspecteerd op ernstige benadeling van werkenden. Dit ging om werkgevers in onder meer de transport en logistiek, land- en tuinbouw, horeca en detailhandel, uitzendbureaus en de bouw.

Lees een selectie uit het jaarverslag 2018 Inspectie SZW op de speciale pagina.

Bron: Inspectie SZW, 7 mei 2019

Over TalENTSCOUTZ

Talentscoutz is een werving, selectie en executive search bureau van en voor sales-, management-, (werktuig)bouwkundige en technische talenten.

Volg ons

Contact